تسویه ناحساب با سپرده گذاران

اگرچه مدتی است به همت مسئولان سه قوه، ساماندهی مؤسسات غیرمجاز آغازشده و فرایند تعیین تکلیف سپرده‌گذاران تعاونی‌های منحل شده، شکل جدی تری به خود گرفته است و برخی سپرده گذاران موسساتی مثل فرشتگان تا سقف 200 میلیون تومان و افضل توس و وحدت و آرمان تا سقف 100 میلیون تومان هم تعیین تکلیف شده‌اند و روند پرداختی‌ها در تعاونی هایی مثل الزهرا(س) نیز در حال انجام است، اما بسیاری از این سپرده گذاران از شیوه تعیین تکلیف سپرده هایشان گله‌مند هستند و مدعی اند با این شیوه حتی به اصل سپرده خود هم نرسیده‌اند و اگر از سر ناچاری نبود زیر بار این قرارداد ترکمنچای نمی رفتند. از این رو برای شنیدن صحبت‌ها و گلایه‌های این سپرده‌گذاران که تا کنون پیامک های متعددی به روزنامه فرستاده و برخی حتی به دفعات به تحریریه خراسان رضوی مراجعه کرده اند، تصمیم گرفتیم ساعاتی به میان آن ها برویم.

انتظار در صف از ساعت 2 صبح

به گزارش روزنامه خراسان، ابتدا به شعب مختلف در چند ناحیه شهر مشهد مانند آزادشهر، قاسم‌آباد، سجاد و وکیل‌آباد می‌رویم. در این شعب تعداد زیادی از سپرده‌گذاران به‌صف ایستاده‌اند تا بتوانند پولشان را دریافت کنند، اما این جمعیت فقط سپرده‌گذاران الزهرا(س) هستند که برخی از آن‌ها از ساعت 2 صبح جلوی شعبه نشسته‌اند به امید این که امروز بتوانند مقداری از پول خود را دریافت کنند.

بیشتر این سپرده‌گذاران حاضر به صحبت درباره وضعیت دریافتی‌هایشان نیستند و اکثر آن‌ها مدعی اند که در صورت انجام مصاحبه، موسسه کاسپین پولی به آن‌ها پرداخت نخواهد کرد. با این حال یکی از سپرده‌گذاران تعاونی الزهرا(س) به ما می‌گوید: 10 میلیون تومان در این تعاونی سپرده گذاری کردم. ابتدا قرار بود 21 درصد سود بابت این سپرده گذاری دریافت کنم ولی بعدازاین که حساب های این تعاونی به کاسپین منتقل شد، به ما گفتند حساب‌ها به حساب بلندمدت یک‌ساله تغییر کرده است و به آن ها 15 درصد سود تعلق می گیرد اگرچه همین 15 درصد هم برای حساب ها محاسبه نشد و الان تنها 10 درصد سود به ما پرداخت می شود.

این سپرده‌گذار ادامه می‌دهد:حالا هم که می خواهم عطای این سرمایه گذاری را به لقایش ببخشم و پولم را پس بگیرم ، هرروز بهانه‌ای می‌آورند که پول نیامده است، سیستم‌ها مشکل دارند و ... با همین بهانه ها سرکرده ام وبعد ازاین همه مدت تنها حدود 900 هزار تومان از پول خود را دریافت کردم. این سپرده‌گذار تأکید می‌کند: اگر مسئولان کاسپین متوجه شوند با خبرنگاران صحبت کردم به‌هیچ‌وجه دیگر پول بنده را پرداخت نخواهند کرد. برای پیگیری وضعیت سپرده‌گذاران دیگربه محل سرپرستی شعب کاسپین در بولوار خیام می‌روم. در‌های ورودی ساختمان سرپرستی بسته‌شده است و فقط افرادی خاص که طبق گفته نگهبان از قبل وقت ملاقات گرفته‌اند، به داخل ساختمان راه داده می‌شوند.

4 میلیون تومان از اصل پولم پرید

یکی از‌سپرده‌گذاران تعاونی منحل شده بدر توس که جلوی ساختمان سرپرستی در انتظار ملاقات ایستاده است و حاضر نیست نامش را بگوید، به خبرنگار ما توضیح می دهد: سال 92 مبلغ 10 میلیون تومان در بدر توس حساب بازکردم و قرار بود به این حساب سود 27درصد پرداخت شود . قبل از منحل شدن تعاونی در سال 94 حدود سه میلیون تومان به‌عنوان سود سپرده گذاری دریافت کردم اما وقتی تعاونی منحل شد تا به امروز دیگر ریالی به بنده پرداخت نشده است. این سپرده‌گذار ادامه می‌دهد: از تابستان امسال به ما گفتند که حساب شما به کاسپین منتقل‌شده اما در کمال تعجب و بدون هیچ توضیحی موجودی این حساب منتقل شده به پنج میلیون و 800 هزار تومان کاهش پیداکرده است .گویا رقم کسر شده به دلیل مابه التفاوت تعدیل سود 27 درصد به 15 درصدبوده است. تازه قرار بود به همین مبلغ سود 15 درصد تعلق بگیرد اما به این وعده هم وفا نشد. این سپرده‌گذار ادامه می‌دهد: اکنون به هر شعبه‌ای در شهر مراجعه می کنم می گویند فعلاً فقط به سپرده‌گذاران تعاونی الزهرا(س) پول پرداخت می‌شود و بقیه به سرپرستی شعب در بولوار خیام مراجعه کنند. اما سرپرستی شعب هم تعطیل است وکسی پاسخ گوی ما نیست.

حساب 50 میلیونی 50 هزار تومان شد

یک شهروند قوچانی که به مشهد آمده است تا تکلیف سپرده‌اش را در تعاونی فرشتگان مشخص کند، در توضیح وضعیت دریافت سپرده خود به ما می‌گوید: در سال 92 مبلغ 30 میلیون تومان در تعاونی فرشتگان حساب باز کردم.
در ابتدا سود 28درصد به این حساب تعلق می گرفت اما بعد این تعاونی پیشنهاد کرد که وام 20 میلیون تومانی از خودشان دریافت و به 30 میلیون تومان موجودی حسابم اضافه کنم تا حسابم به 50 میلیون تومان ارتقا یابد؛ وعده دادند در این صورت به حسابم 32 درصد سود پرداخت می کنند. وی ادامه می‌دهد: ابتدا وضعیت خوب بود و ماهی حدود یک میلیون و 300 هزار تومان سود حسابم را دریافت می‌کردم که از این مجموع، در پایان سال پنج میلیون و 500 هزار تومان به‌عنوان بازپرداخت وام به تعاونی باز‌گرداندم. اما بعد از منحل شدن همه‌چیز عوض شد و وقتی حسابم به کاسپین منتقل شد، رقم مانده آن صفر شد. وقتی برای پیگیری به سرپرستی شعب موسسه مراجعه کردم، اعلام کردند که سود وام دریافتی 32 درصد بوده است و سود حساب اصلی 28 درصد؛ به همین دلیل تمام پولی را که در این مدت به‌عنوان سود اصل پول خود دریافت کرده بودم، از اصل حسابم کسر کردند و الان در حسابم فقط 50 هزار تومان مانده است. میان سپرده‌گذاران مرد مسنی را می بینم که بازنشسته یکی از نهادهای دولتی است. او سپرده‌گذار تعاونی بدر توس است که در گفت وگو با ما می‌گوید: بیش از 10 سال است که در بدر توس حساب دارم و برایم به نوعی کمک‌خرجی محسوب می شد؛ خاطرم نیست چقدر سود می‌دادند ولی ما راضی بودیم تا این که یک‌باره اعلام کردند بدر توس به مشکل برخورد کرده و حساب‌ها بسته‌شده است.

5 میلیون از حسابم کسر شد

این سپرده‌گذار ادامه می‌دهد: وقتی حساب‌ها را بستند حدود 25 میلیون تومان سپرده بلندمدت داشتم و حدود شش میلیون تومان هم سپرده کوتاه‌مدت .در همان دوره چندین مرتبه مبالغی به حساب بلندمدتم واریز شد برای همین الان دقیقا یادم نیست از حسابم چقدر مانده است.

وی ادامه می‌دهد: این اواخر از موسسه کاسپین با بنده تماس گرفتند که بیا تا حسابت را تعیین تکلیف کنیم. بعد از مراجعه به شعبه ابتدا دفترچه بلندمدتم را گرفتند و یک کارت حساب کاسپین به من دادند که 17 میلیون تومان موجودی داشت و گفتند شما در این مدت هشت میلیون دریافتی داشتی. بعد هم دفترچه حساب کوتاه‌مدتم را گرفتند و یک دفترچه جدید دادند که 800 هزار تومان در آن درج‌شده بود و گفتند پنج میلیون هم بابت سودهای اضافه که درگذشته دریافت کردی کسر شده است. حالا هم که سه سال شده، حتی یک ریال پول به ما نداده‌اند و هر بار هم که مراجعه می‌کنیم، می‌گویند هنوز حساب‌ها از تهران باز نشده است.

26 میلیون تومان سپرده گذاری و 600 هزار تومان سود طی سه سال

سپرده‌گذاران تعاونی منحل شده پیوند که بیشتر آن‌ها در شهرستان‌هایی مانند نیشابور ساکن هستند نیز حدود سه سال است که حتی یک ریال هم از پول خود را دریافت نکرده‌اند. یکی از این سپرده‌گذاران که از شهروندان نیشابوری است می‌گوید: دی‌ماه 93 حدود 26 میلیون تومان در تعاونی پیوند سپرده گذاری کردم و قبل از این که در تیرماه 94 این تعاونی منحل شود، فقط 600 هزار تومان از سود حسابم را دریافت کردم. این سپرده‌گذار تعاونی پیوند ادامه می‌دهد: از زمانی که تعاونی پیوند منحل شد، هیئت تصفیه مکرر به ما اعلام کرده که نگران نباشید شما همه پولتان را دریافت خواهید کرد و تعاونی پیوند هیچ‌گونه کسری حسابی ندارد. اما الان سه سال است که قرار است حساب‌های تعاونی ما به کاسپین منتقل شود و هرروز وعده می‌دهند که هفته دیگر حساب‌ها منتقل می‌شود و شما پولتان را دریافت خواهید کرد.

وی با گلایه از این که موسسه کاسپین در تعیین تکلیف سپرده‌گذاران به شدت تمایز قائل می‌شود، می‌افزاید: سه سال است که حتی حساب ما را به کاسپین منتقل نکرده‌اند و دفترچه‌ای به ما داده نشده است و بنده نمی دانم 26 میلیون تومان پولم را از چه کسی باید بگیرم و هر بار که با موسسه کاسپین تماس می‌گیریم می‌گویند تعاونی پیوند کسری دارد و هنوز حساب‌هایش کانورت نشده است درحالی‌که قبلاً گفته‌شده بود این تعاونی کسری ندارد. حالا ما نگران هستیم وقتی فقط 600 هزار تومان از 26 میلیون تومان را بابت سود دریافت کردیم، سرنوشت بقیه پولمان چه می‌شود. مصداق این ضرب المثل شده ایم آش نخورده و دهان سوخته! قصه دیگر سپرده‌گذاران این تعاونی هم مانند این سپرده گذار است که به دلیل این که هنوز هیچ‌گونه تعیین تکلیفی نشده‌اند، نمی‌توان درباره نحوه تعیین تکلیف سپرده‌های آن‌ها قضاوتی کرد.

این وضعیت فقط به سپرده‌گذاران تعاونی‌های منحل شده زیر نظر کاسپین محدود نمی‌شود و این قبیل گلایه‌ها در بین سپرده‌گذاران موسسه افضل توس که امسال یک‌باره و بدون اعلام قبلی در خردادماه حساب‌هایش بسته شد، وجود دارد. یکی از این سپرده‌گذاران به ما می‌گوید: بنده سال 91 حدود 48 میلیون تومان در موسسه افضل توس سپرده‌گذاری کردم تا خرداد ماه امسال که یک باره حساب‌های ما بسته شد. وی ادامه می‌دهد: بنده در این مدت در قالب چند فقره حدود 22 میلیون تومان وام دریافت کردم که بنا بر آن چه از حساب بنده به‌عنوان قسط کسر می‌شد، سود این تسهیلات تا 45 درصد هم می‌رسید. از سوی دیگر قرار بود سود سپرده بنده در موسسه افضل توس 27درصد محاسبه شود. وی می گوید: بعدازاین که در مردادماه اعلام شد که موسسه افضل توس به بانک آینده واگذارشده است، به ما گفتند سود سپرده شما به حسابتان واریز می‌شود و نگران نباشید؛ درحالی‌که در همین مدت بازپرداخت تسهیلاتی که به بنده داده شد،با سود 35 درصد و 45 درصد ازحسابم کسر می‌شد.

بعدازاین که حساب ما به بانک آینده منتقل شد ما به بانک آینده مراجعه کردیم تا سپرده ما تعیین تکلیف شود. اما به ما اعلام شد به دلیل این که شما در این مدت 22 میلیون تومان سود از حسابتان دریافت کرده‌اید، از اصل سپرده شما کسر می‌شود و یک دفترچه با موجودی 16.5 میلیون تومان سپرده بلندمدت با سود 15 درصد به بنده دادند.

سود سپرده‌ها کاهش یافت سود تسهیلات نه

این سپرده‌گذار افضل توس ادامه می‌دهد: ما اعتراض کردیم ولی اعتراض ما به‌جایی نرسید و بانک آینده پاسخ‌گو نبود و فقط یک فرم به بنده دادند که پرکنیم؛ درحالی‌که سود سپرده ما را به 15درصد آن هم بلندمدت کاهش دادند ولی از آن‌طرف سود تسهیلات را با نرخ بیش از 35 درصد هم‌اکنون از سپرده ما کسر می‌کنند. وی ادامه می‌دهد: اگر قرار است قانون بانک مرکزی اجرا شود، وقتی سود سپرده به 15درصد کاهش پیدا می‌کند، سود بازپرداخت تسهیلات دریافتی هم باید طبق قانون محاسبه شود و به 18 درصد کاهش یابد نه این که سود 35 درصد را از ما کسر می‌کنند و آن وقت سود 15 درصد به ما می‌دهند. از طرف دیگر قرار بود در فاصله زمانی مسدود شدن حساب‌ها تا تعیین تکلیف سپرده‌هایمان هم‌سود به ما بدهند که هیچ سودی در این مدت برای سپرده‌های ما در نظر گرفته نشد.

دریافت ۵۰ درصد پول بعد از ۲ سال

از این گلایه‌ها بسیار زیاد است و هر روز یا به صورت پیامک یا به صورت تماس تلفنی به تحریریه روزنامه خراسان رضوی منتقل می‌شود. سپرده‌گذاران دیگر مؤسسات نیز از وضعیت رسیدگی و تعیین تکلیف سپرده‌های خود ناراضی‌اند، یکی از سپرده‌گذاران موسسه ثامن‌الحجج بابیان این که حدود 340 میلیون تومان در این موسسه حساب داشته است اظهار می‌کند: در ابتدا به دلیل این که از این موسسه تسهیلات دریافت کرده بودم هیچ پرداختی به بنده انجام نشد تا این که حساب ما را به بانک پارسیان انتقال دادند که وضعیت رسیدگی در ابتدا بسیار نا به سامان بود و از ما خواستند در بانک جدید حساب 3 میلیون تومانی بازکنیم بعد80 میلیون تومان از پول ما را پرداخت کردند و بعد از 18 ماه، در یک فقره 36 میلیون و در فقره دیگر 26 میلیون تومان از کل پول بنده را دادند که درمجموع در این مدت فقط 152 میلیون تومان از پول خودم را دریافت کردم. آنچه مشخص است سپرده گذاران موسسات منحل شده همگی با اعتماد به نظام پولی، مالی و بانکی کشور، در این موسسات سپرده گذاری کرده اند و به اعتماد آن‌ها نباید این گونه پاسخ داده شود. طبیعی است که آن‌ها از نحوه تسویه حساب‌ها راضی نیستند ولی ناچارند نسخه نوشته شده را بپذیرند، شاید اندکی از زیانی که از سوی مسئولان به دلیل نبود نظارت صحیح بر عملکرد این تعاونی ها، متوجه آن‌ها شده است کاسته شود.

حال آن که به نظر می‌رسد در این میان، مقصران اصلی و به وجود آورنده این وضعیت، هنوز بازخواست نشده اند و تدبیر یا اهتمامی نیز برای حل آسان تر این بحران به طوری که مردم کمتر متضرر شوند، وجود ندارد زیرا هنوز انتقال دارایی برخی موسسات به طور کامل انجام نشده است و خطوط اعتباری تخصیص یافته نیز پاسخ‌گوی همه مطالبات نیست.